Bệnh nha chu là gì?

This post is also available in: English

Tác giả: Mạnh Thắng, Tham vấn y khoa: Lê Thị Mỹ Duyên. 

Nha chu là một bệnh răng miệng thường gặp. Bệnh nhẹ có thể làm người bệnh sưng viêm nướu, gây đau khi ăn hoặc gây hôi miệng, khiến người bệnh mất tự tin khi giao tiếp. Khi gặp thể bệnh nặng, người bệnh có thể bị mất răng phải làm hàm giả. Không những vậy, các nghiên cứu đã chứng minh người bị bệnh nha chu có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch và huyết áp.

Tìm hiểu chung

Bệnh nha chu là gì?

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh nha chu là gì?

• Nướu bị sưng;
• Lợi có màu đỏ hoặc tím nhạt;
• Đau khi chạm vào nướu;
• Nướu bị rút, tụt lại, làm cho chân răng trông dài hơn bình thường;
• Giữa hai hàm răng hình thành khoảng trống;
• Mủ xuất hiện giữa răng và nướu răng;
• Hơi thở hôi;
• Ăn không ngon;
• Rụng răng;
• Tổ chức răng thay đổi khi bạn cắn;
• Nướu chảy máu trong và sau khi đánh răng.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân nào gây bệnh nha chu?

• Thay đổi nội tiết, chẳng hạn như thời gian mang thai, tuổi dậy thì, mãn kinh và kì kinh nguyệt hàng tháng, là một số giai đoạn có thể làm cho nướu nhạy cảm và bệnh viêm lợi xuất hiện dễ dàng hơn;
• Bệnh tật. Một số bệnh như ung thư hoặc HIV làm suy giảm hệ thống miễn dịch hoặc bệnh tiểu đường. Bệnh nhân bị những bệnh này có nguy cơ cao mắc bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả bệnh nha chu và sâu răng;
• Thuốc. Một số thuốc có thể làm giảm lưu lượng của nước bọt mà nước bọt lại có tác dụng bảo vệ răng và nướu răng. Một số loại thuốc, chẳng hạn như các thuốc chống co giật Dilantin® và thuốc chống đau thắt ngực Procardia® và Adalat®, có thể gây ra sự phát triển bất thường của các mô nướu;
• Thói quen xấu như hút thuốc lá có thể gây ra tỏn thương mô nướu rất khó để tự phục hồi;
• Thói quen vệ sinh răng miệng kém như không đánh răng và không dùng chỉ nha khoa hàng ngày, tạo điều kiện cho bệnh viêm lợi hình thành dễ dàng;
• Tiền sử gia đình mắc bệnh răng miệng.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc phải bệnh nha chu?

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị bệnh nha chu?

• Viêm nướu;
• Di truyền;
• Thói quen vệ sinh răng miệng kém;
• Sử dụng thuốc lá;
• Bệnh tiểu đường;
• Cao tuổi;
• Khả năng miễn dịch suy giảm, chẳng hạn như xảy ra với bệnh bạch cầu, HIV/AIDS hoặc hóa trị liệu;
• Dinh dưỡng kém;
• Một số loại thuốc;
• Thay đổi nội tiết, chẳng hạn như những người đang mang thai hoặc bước vào giai đoạn mãn kinh;
• Lạm dụng chất gây nghiện;
• Phục hình răng với chất lượng không tốt;
• Vấn đề về cấu trúc khớp cắn.

Điều trị hiệu quả

Những kỹ thuật y tế nào được dùng để chẩn đoán bệnh nha chu?

• Nướu chảy máu, sưng, độ săn chắc của nướu;
• Chuyển động của răng và sự nhạy cảm cũng như liên kết của răng;
• Xương hàm, để giúp phát hiện xem các xương xung quanh răng có bị suy yếu hay không;
• Sử dụng một dụng cụ nha khoa để đo độ sâu túi của rãnh giữa nướu và răng. Nha sĩ hoặc một chuyên viên vệ sinh sẽ chèn một dụng cụ thăm dò bằng kim loại bên cạnh răng dưới nướu, thường là ở một số vùng trong miệng. Ở một hàm răng khỏe mạnh, độ sâu túi thường là từ 1-3 mm. Túi sâu hơn 5 mm có thể là dấu hiệu của bệnh nha chu;
• Chụp X-quang nha khoa để kiểm tra có bị mất men, ngà răng ở những vị trí mà nha sĩ phát hiện túi sâu hơn không.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh nha chu?

• Cạo cao răng. Bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ hoặc thiết bị siêu âm để loại bỏ cao răng và vi khuẩn từ bề mặt răng và dưới nướu răng;
• Chà chân răng. Thủ thuật này làm nhẵn bề mặt chân răng, ngăn cản sự tích tụ thêm của cao răng và nội độc tố của vi khuẩn;
• Kháng sinh. Nha sĩ có thể khuyên bạn nên sử dụng kháng sinh tại chỗ hoặc uống để giúp kiểm soát nhiễm khuẩn.

• Phẫu thuật Flap (phẫu thuật giảm túi). Nha sĩ sẽ rạch các vết nhỏ ở nướu răng để nâng một phần của mô nướu lên trở lại, làm lộ chân răng để cạo hiệu quả hơn. Bởi vì nha chu thường gây mất men răng, chân răng có thể được cố định trước khi nướu được khâu lại. Sau khi chữa lành, bạn sẽ dễ dàng làm sạch các khu vực này và duy trì nướu khỏe mạnh;
• Ghép mô mềm. Bệnh nha chu có thể gây tổn thương cho nướu. Bạn cần phải củng cố một số các mô mềm bị hư hỏng. Bác sĩ sẽ ghép một số lượng nhỏ mô từ vòm miệng hoặc nơi khác vào các vị trí bị ảnh hưởng. Thủ thuật này có thể giúp chữa lành tình trạng nha chu;
• Ghép men răng. Khi men răng bao quanh chân răng bị hư hỏng, bác sĩ có thể tiến hành ghép men răng từ mảnh vỡ nhỏ của xương hoặc xương tổng hợp hay hiến tặng. Ghép men răng giúp giữ cho răng ổn định;
• Tái tạo mô. Phương pháp này có thể giúp mọc lại men răng đã bị vi khuẩn phá hủy. Nha sĩ sẽ đặt một mảnh vải đặc biệt có tương thích sinh học giữa xương hiện có và răng của bạn. Vật liệu sẽ bảo vệ các khu vực đang lành khỏi mô không mong muốn và cho phép men răng phát triển trở lại;
• Ứng dụng men răng tái sinh. Ở kỹ thuật này, nha sĩ sẽ đưa một loại gel đặc biệt vào trong một gốc chân răng bị bệnh. Gel này chứa các protein tương tự được tìm thấy trong men răng và kích thích sự tăng trưởng của men răng cũng như các mô khỏe mạnh.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh nha chu?

• Làm sạch răng theo định kỳ theo khuyến cáo của nha sĩ;
• Sử dụng bàn chải mềm và thay bàn chải sau 3-4 tháng;
• Xem xét sử dụng bàn chải đánh răng điện, có thể sẽ hiệu quả hơn trong việc loại bỏ mảng bám và cao răng;
• Đánh răng hai lần một ngày hoặc nhiều hơn sau mỗi bữa ăn hoặc ăn vặt;
• Làm sạch răng hàng ngày;
• Sử dụng nước súc miệng để giúp loại bỏ mảng bám giữa các răng;
• Sử dụng chỉ nha khoa, bàn chải kẽ răng được thiết kế đặc biệt để làm sạch kẽ răng.